Bạn Hiểu Mình Trước Để Chọn “Trúng” Ngành, Nghề!

05/06/2025 12 lượt xem

Là học sinh cuối cấp – đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời, chắc chắn bạn đã từng trải qua những trăn trở này:

Làm sao để chọn hướng đi phù hợp sau tốt nghiệp?
Làm sao để lựa chọn ngành nghề phù hợp với bản thân?

Kỳ thi Tốt nghiệp cấp 3 như một cột mốc quan trọng và đặc biệt nhất với mỗi học sinh. Bởi lẽ, kỳ thi này không dừng lại ở điểm số đạt hay không đạt, mà cả trước và sau nó các sĩ tử phải định hướng thật rõ ràng về kế hoạch tương lai của mình là gì. Với bạn, bạn đã có định hướng cho mình chưa? Bạn sẽ chọn ngành học nào – nghề gì trong tương lai?

Tầm quan trọng của việc chọn đúng ngành nghề?

Bạn có biết, mỗi quyết định của tuổi trẻ, đặc biệt là lựa chọn nghề nghiệp sẽ ảnh hưởng đến tương lai sau này?

Nếu chọn đúng nghề bạn sẽ có: Cơ hội thăng tiến – Tài chính ổn định – Niềm vui trong công việc và cuộc sống

Nếu chọn sai nghề bạn sẽ: Khó khăn trong công việc – Khó tiến bộ – Tâm trạng lo lắng, áp lực – Khó thay đổi

Vì vậy, lựa chọn nghề nghiệp đúng đắn rất quan trọng để đảm bảo tương lai của bạn được xây dựng trên nền tảng vững chắc. Vậy xác định nghề nghiệp sẽ bắt đầu từ đâu và khi nào?

Gen Z chủ động tìm ngành nghề phù hợp với bản thân từ sớm

3 tiêu chí đánh giá ngành nghề phù hợp với bản thân

Chia sẻ tới bạn công thức để trả lời cho 2 câu hỏi nan giải bạn cần: Hiểu mình – Hiểu nghề – Hiểu thị trường.

Thế nào là hiểu mình?

Mỗi quyết định đúng/sai đưa ra đều xuất bạn từ bản thân mỗi người. Hiểu mình là để xác định đúng các tố chất nổi trội của bản thân, hiểu rõ khát khao, mong muốn của mình sau này muốn làm gì. Từ đó khoanh vùng một số ngành nghề có thể đáp ứng được nhu cầu của bản thân, để tập trung tìm hiểu và lựa chọn. Vì vậy, tất tần tật những gì bạn cần biết, muốn biết và nên biết về bản thân mình hãy chủ động khám phá từ sớm.

Tư duy ngược ta có 3 tiêu chí đánh giá ngành nghề phù hợp với bản thân dựa vào chủ quan bao gồm: Kiến thức + kỹ năng + tính cách và thái độ.

Thứ nhất, kiến thức là quá trình học hỏi và tích lũy tri thức và trải nghiệm thực tế. Kiến thức chỉ bạn mới tự tích lũy được và phụ thuộc vào khả năng tiếp thu và chăm chỉ nghiên cứu khám phá ở bạn. Kiến thức chuyên ngành mà bạn tích lũy sẽ là yếu tố quan trọng để bạn quyết định lựa chọn ngành nghề phù hợp và tiếp tục học tập chuyên sâu để nâng cao trình độ ở lĩnh vực nghề nghiệp đó.

Thứ hai, kỹ năng cũng tương tự như kiến thức, thêm vào đó kỹ năng được tạo nên qua quá trình rèn luyện, thực hành trong khoảng thời gian bạn tập trung cao độ. Kỹ năng cũng chỉ ở bản thân bạn tích lũy và xây dựng mà có, nếu không chủ động xây dựng kỹ năng, bạn khó có thể nâng cao.

Thứ ba, tính cách và thái độ cũng là yếu tố chủ quan quan trọng bạn có thể căn cứ để luận đoán ngành nghề phù hợp với bản thân mình. Tính cách bao gồm những đặc điểm nội tâm, suy nghĩ, cảm xúc, hành động và lời nói hay còn được định nghĩa là bao hàm tâm trạng, thái độ, ý kiến của bạn… Tất cả được thể hiện rõ ràng nhất trong các tương tác của bạn trong đời sống. Khi lựa chọn ngành nghề bạn cũng cần điều chỉnh hoặc hình thành các thói quen mới, tác phong, thái độ phù hợp với nghề nghiệp bạn của bạn sau này.

Nếu kiến thức, kỹ năng là những yếu tố cần tích lũy theo thời gian thì tích cách là đặc điểm nội tại cơ bản giúp bạn sớm có căn cứ để luận đoán ngành nghề phù hợp với bản thân.

Theo nghiên cứu hiện nay có tới hàng trăm bài trắc nghiệm tính cách được nghiên cứu và áp dụng hiệu quả trong thực tế. Sở dĩ phương pháp này lựa chọn nhiều như vậy, bởi nó có thể giúp mọi người biết và hiểu được bản thân mình, chủ động khám phá chính mình qua những câu hỏi. Kết quả bài test cũng chính là gợi ý để bạn thay đổi, khắc phục những điểm yếu để nắm bắt tốt các cơ hội việc làm trong tương lai. Một khi bạn đã hiểu rõ hơn về điểm mạnh và điểm yếu của mình, bạn sẽ dễ dàng tìm ra nghề nghiệp hoặc công việc phù hợp nhất.

Hiểu bản thân là căn cứ giúp GEN Z có những gợi ý về ngành nghề theo học

Thế nào là hiểu nghề

Mỗi một nghề ra đời đều nhằm đáp ứng một nhu cầu nào đó của con người. Vì vậy, mỗi nghề đều có nhiệm vụ riêng, còn gọi là sứ mệnh nghề nghiệp. Hiểu nghề là để khẳng định mình không ngộ nhận (nhận thức sai) về nghề khi lựa chọn.

Các yếu tố “cần” cho một ngành nghề sẽ bao gồm: đối tượng của nghề, mục đích hoạt động của nghề, công việc chính của nghề, công cụ lao động phục vụ cho nghề, môi trường làm việc và mức thu nhập. Nếu chủ động tìm hiểu những yếu tố này từ sớm, bạn hoàn toàn có thể hiểu được cụ thể được một nghề nghiệp cụ thể.

Ví dụ: Bạn muốn trở thành một Phiên dịch viên tiếng Hàn Quốc. Từ hiểu nghề bạn có thể hình dung rõ ràng:

Đối tượng của nghề: Bao gồm cử nhân các chuyên ngành ngôn ngữ Hàn Quốc; Du học sinh Hàn Quốc; Sinh viên/Thực tập sinh theo học và làm việc trong nghề nghiệp này.
Mục đích hoạt động của nghề: Cung cấp dịch vụ phiên dịch, dịch thuật tiếng Hàn Quốc.
Công việc chính của nghề: Bạn sẽ chịu trách nhiệm chính trong việc truyền đạt các đoạn nói chuyện từ tiếng Hàn sang tiếng Việt hoặc từ tiếng Hàn sang một ngôn ngữ khác và ngược lại.
Yêu cầu/Công cụ lao động làm việc: Bạn cần thông thạo tiếng Hàn Quốc và có sự hiểu biết về các thông tin liên quan đến văn hóa, kinh tế – xã hội của 2 nước mà bạn phiên dịch bao gồm: Hàn Quốc và các quốc gia có ngôn ngữ cần được dịch để đảm bảo độ chính xác cao nhất. Yêu cầu để xin việc tại các cơ quan, đơn vị uy tín bạn cần có bằng cấp chính quy và kỹ năng làm việc tốt.
Môi trường làm việc: Bạn có thể làm việc tại các công ty, tổ chức có tuyển dụng phiên dịch viên tiếng Hàn, công ty dịch thuật tiếng Hàn Quốc, hoặc công ty tuyển thông dịch viên tiếng Hàn ở các hình thức làm việc bán thời gian/ toàn thời gian/ làm việc từ xa…
Mức thu nhập: Theo khảo sát, mức lương của phiên dịch viên tiếng Hàn cao nhiều so với mặt bằng các ngành nghề khác. Mức lương trung bình của phiên dịch viên Tiếng Hàn ước tính khoảng 13,4 triệu đồng/tháng. Bên cạnh đó, mức lương này còn có thể tăng dần theo số năm kinh nghiệm.

Còn yếu tố “đủ” của một nghề chính là yêu cầu của nghề đó đối với người lao động nhằm đảm bảo người lao động có thể hoàn thành sứ mệnh nghề nghiệp. Nó bao gồm: ngoại hình, sức khỏe, tính cách; tiềm năng trí tuệ; kiến thức, kỹ năng, xu hướng phát triển nghề trong tương lai… Điều này bạn cần tích lũy tốt trong quá trình theo đuổi nghề nghiệp.

Tìm hiểu ngành nghề sát thực tế giúp GEN Z có được công việc tốt

Hiểu thị trường lao động

Thông qua việc tìm kiếm, nghiên cứu tài liệu từ nguồn thông tin chính thống về thị trường lao động. Bạn sẽ không quá khó để bạn tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi này.
1. Các nhóm ngành nghề triển vọng thời kỳ 4.0
2. Nhóm ngành có tỉ lệ thất nghiệp cao
2. Các ngành “khát nhân lực” tại các quốc gia
3. Top ngành có mức thu nhập cao
4. Cơ hội việc làm quốc tế

Hiểu thị trường lao động là bạn nắm rõ được nhu cầu nhân lực thực tế trên thị trường và xu hướng phát triển ngành nghề. Từ đó bạn xác định được cơ hội việc làm và khoảng thu nhập cụ thể của ngành nghề đó.

Cùng khám phá bản thân & định hướng nghề nghiệp cùng Tín Phát

Là học sinh THPT đang băn khoăn trước nhiều lựa chọn quan trọng. Bạn hãy chủ động quản lý hành trình phát triển nghề nghiệp – Thấu hiểu bản thân để khám phá thế giới ngành nghề & lựa chọn phù hợp. Dưới đây Tín Phát sẽ đồng hành cùng bạn qua các kênh tham khảo sau: